holocaust, jewish, extermination, concentration camp, shoah, auschwitz, belzec, treblinka, monowitz, birkenau, night of the long knives,
deportations, judenrat, majdanek, westerbork, chelmno, vught, wannsee, theresienstadt, roma, sinti, night of the broken glass, extermination camps, nazi´s,
hitler, jews, diaspora, jewish council, judenrat, transportation, birkenau, ghetto, hans vanderwerff, sion soeters, aktion reinhard, terezin, himmler, david irving
holocaust denial, holocaust lest we forget, jews, synagogue, oswald pohl, odilo globocnik, deportations, judenrat, majdanek, westerbork, chelmno, vught,
wannsee, theresienstadt, roma, sinti, night of the broken glass, extermination camps, nazi´s, hitler, jews, diaspora, jewish council, judenrat, transportation,
birkenau, ghetto, hans vanderwerff, sion soeters, aktion reinhard, terezin, himmler, david irving, holocaust denial, holocaust lest we forget, jews, synagogue,
oswald pohl, siegfried seidl, protectorate, bohemia, moravia, murmelstein, karl rahm, anton burger, karl hermann frank,

 

Bevrijding van Westerbork - Abraham Mol


vlnr: D Comp. SSR in acties aan het Oranjekanaal - Majoor Geo Stiles, D Comp. SSR
Foto's genomen door Lt. Dan Guravuch, aangeboden door Sgt. Peter Maulé, Victoria, B.C., Canada
vlnr: # 49860 (PA137469) (9) Archives Canada; # 49854-DG (PA198136) (2) Archives Canada


       Naar aanleiding van het kranten artikel van 14 september 1993 - zie hiernaast - verscheen een dag later het volgende verslag van de verslaggever Hens Schonewille,

       "Het bericht dat de Canadese troepen op 12 april het concentratiekamp Westerbork met artillerie hadden willen beschieten, heeft een aantal nog in leven zijnde oud-kampgevangenen verbijsterd en geschokt. Volgens een aantal van hen wisten de Canadezen niet eens dat het kamp bestond.

       Het artillerie bombardement, dat tot een slachting onder de gevangenen had kunnen leiden, had - zoals deze krant gisteren meldde - vooraf moeten gaan aan de bezetting dan wel bevrijding van het kamp. De Canadezen hielden het kamp volgens nu pas bekend geworden gegevens voor een Duitse legerplaats. Ze wisten niet dat de Duitsers het kamp op 10 april waren ontvlucht en zouden er geen idee van hebben gehad daar nog 900 joodse gevangenen bivakkeerden.

       De beschieting werd op het nippertje afgelast door ingrijpen van de inmiddels 71-jarige in Amsterdam geboren Samuel Schrijver. De joodse verzetsman ontvluchtte het kamp gedurende de nacht van 11 op 12 april. Hij ontmoette de Canadese troepen nadat hij het Oranje kanaal was overgezwommen. Schrijver wist de Canadese brigade generaal Allard er met enige moeite van te overtuigen dat er slechts burgers in het kamp zaten. Hij zegt zelfs met een Canadese verkenningspatrouille terug te zijn gegaan om zijn verhaal te bewijzen." Deze bewering werd later bevestigd met brieven geschreven door Generaal Allard.

De Telegraaf, dated 14 September 1993

Title: ESCAPED PRISONER SAVED WESTERBORK FROM BEING BOMBARDED
Publication: DE TELEGRAAF
Date of the Publication: 14-09-1993

--------------------------------------Title------------------------------------------------

ESCAPED PRISONER SAVED WESTERBORK FROM BOMBARDMENT
------------------------------------Summary---------------------------------------------

As now is evident, the last 900 Jewish prisoners held captive by the Germans in concentration camp Westerbork
escaped near death on the 12th of April 1945.
---------------------------------------Text-----------------------------------------------

Escaped Jew saved Westerbork from being bombarded.
From our correspondent
WESTERBORK, Tuesday
As now is evident, the last 900 Jewish prisoners held captive by the Germans in concentration camp Westerbork escaped near death on the 12th of April 1945.
The Canadian Army, which liberated the camp that day, were about to destroy the camp by bombarding it. The Allies believed it to be a military camp housing German troops which were determined to fight to the end. A fatal error only averted in the very last moment through the intervention of a Jewish camp inmate from Amsterdam. He managed to escape in the night from the 11th to the 12th after the German SS guards secretly had fled on the 10th.
The man, who recently turned 70 years old (Ed.: in 1993) and now lives in Canada, told his perilous adventure last week for the first time to the Director D. Mulder of the herinneringscentrum - Remembrance Center Westerbork. "We keep his identity for the time being a secret because he still is quite undone by what happened to him during wartime." according director Mulder.

Oranjekanaal - the Orange canal

In the meantime, this sensational statement has been confirmed by the second principle player in this near-drama, Brigadier-General Allard of the 6th Brigade, 2nd Canadian Division. Allard was promoted to Chief of Staff of the Canadian Army.
The escapee, who hailed from Amsterdam, managed to swim across the Oranjekanaal, in the early hours of the morning of the 12th of April. Next he was apprehended by recently arrived troops under Allard. The Canadians dit not believe the escaped prisoner who told them that only civilians were in the camp and returned him to Westerbork together with a reconnaissance patrol in order to obtain certainty. Although the patrol encountered wandering Germans with whom they exchanged shots, the soldiers managed to bring out report that the man from Amsterdam had been correct. This convinced Allard, resulting in the cancellation of the planned bombardment.
According to Mulder, the statement of the people involved is of significant importance, because very little is known about the circumstances surrounding the events dealing with the liberation of camp Westerbork. "I have arranged with Allard that together we would conduct an investigation into this matter," according to the director.

In De Telegraaf van 14 september 1993 verscheen het hierboven afgebeelde bericht. Het is jammer dat meer dan 60 jaar na de bevrijding een glashelder beeld wegblijft van wat er precies gebeurd is op deze hoogstbelangrijke dag, de 12de april 1945. Diverse verhalen zijn verschenen in boekvorm of via de kranten. Verscheidene hiervan zijn op deze website lezen. Het is mijn vaste overtuiging dat iedereen die aanwezig was op de dag van de bevrijding betrouwenswaardige mannen zijn. Allen werpen op hun eigen manier een lichtstraal op het verleden. Ergens in het midden moet de waarheid liggen. Ik ben de mannen van het Canadese leger dankbaar dat zij bereid waren hun leven op te offeren. Niet voor de vrijheid van de gevangenen alleen maar voor ons allen. Dezelfde helden die Westerbork bevrijdden brachten een dag later de vrijheid voor Assen, mijn geboorteplaats.


       De verklaring van Schrijver, die volledig is bevestigd door generaal Allard, heeft onder meer oud-kampbewoner Abraham Mol (86) uit Scheveningen onthutst. De voormalige ambtenaar van Rijkswaterstaat en toenmalige verpleger in kamp Westerbork vertelt een ander verhaal over de bevrijding van het Drentse doorgangskamp van waaruit Nederlandse Joden naar de vernietigingskampen werden gezonden.

       Toen de geallieerden optrokken naar het noorden, knepen op 10 april 1945 de kampcommandant en zijn SS-bewakingseenheid er tussenuit. Mol: "ze hingen voor de laatste gevangenen plakkaten op waarop stond dat het kamp werd overgedragen aan het Rode Kruis en dat we onze jodensterren af konden doen. Bovendien werd geadviseerd in de barakken te blijven, aangezien het kamp in de frontlinie kwam te liggen."

Order uitgevaardigd door Aad van As, gedateerd 12 april 1945


       Volgens zowel Mol als Schrijver en ook andere oud kampgevangenen vreesden de achterblijvers in de ongewisse tijd die volgde de terugtrekkende Duitsers nog steeds het meest. "We waren bang dat ze het kamp alsnog met de grond gelijk zouden maken. Anderen vermoedden dat ze in hinderlaag lagen rond het kamp om iedereen neer te schieten die naar buiten kwam," herinnert Mol zich.

       Op de 12e april hoorde Mol tot zijn opluchting dat de Canadezen waren gevorderd tot het drie kilometer zuidelijke gelegen Oranjekanaal. Mol: "Ik ging ze samen met wat andere kampbewoners tegemoet. En wat ons opviel: de Canadese soldaten die wij ontmoetten wisten helemaal niet dat het kamp bestond. Wij moesten ze de weg wijzen, waarna ze met hun tanks optrokken." Het verhaal van Schrijver kan wat hem (Ed.: bedoeld wordt 'Mol') betreft dan ook niet waar zijn.