holocaust, jewish, extermination, concentration camp, shoah, auschwitz, belzec, treblinka, monowitz, birkenau, night of the long knives,
deportations, judenrat, majdanek, westerbork, chelmno, vught, wannsee, theresienstadt, roma, sinti, night of the broken glass, extermination camps, nazi´s,
hitler, jews, diaspora, jewish council, judenrat, transportation, birkenau, ghetto, hans vanderwerff, sion soeters, aktion reinhard, terezin, himmler, david irving
holocaust denial, holocaust lest we forget, jews, synagogue, oswald pohl, odilo globocnik, deportations, judenrat, majdanek, westerbork, chelmno, vught,
wannsee, theresienstadt, roma, sinti, night of the broken glass, extermination camps, nazi´s, hitler, jews, diaspora, jewish council, judenrat, transportation,
birkenau, ghetto, hans vanderwerff, sion soeters, aktion reinhard, terezin, himmler, david irving, holocaust denial, holocaust lest we forget, jews, synagogue,
oswald pohl, siegfried seidl, protectorate, bohemia, moravia, murmelstein, karl rahm, anton burger, karl hermann frank,

 

Chelmno - Vernietigingskamp



Poolse Joden op weg naar de trein die hen naar het vernietigingskamp Chelmno zou brengen.

        Chelmno was een nazi vernietigingskamp in Polen nabij de rivier Ner, 60 km vanaf Lodz. Het dorp Chelmno, in het district van Kolo, ligt ongeveer 14 km van de stad Kolo. De hoofdspoorlijn van Lodz naar Poznan loopt langs deze stad en is, via een zij-lijntje, met het dorp Chelmno verbonden. Lodz is op een na de grootste stad in Polen. Er woonden hier in 1939 ruim 200.000 Joden. De Duitsers gaven de stad de naam Kulmhof. Het kamp werd gebruikt voor de massamoord op Joden, die in de westelijke provincies van het door het Derde Rijk geannexeerde Polen, het Generaal Gouvernement woonden. In het begin werden hermetisch afgesloten vrachtwagens gebruikt om gevangenen met uitlaatgassen van de dieselmotor om het leven te brengen. Later werd van Zyklon B - gifgas gebruik gemaakt. Gedetineerden die het klaargespeeld hadden om aan een vernietigingskamp te ontkomen, waren de eersten die gewag maakten van het feit dat Joden op grote schaal en systematisch uitgeroeid werden. Hun verhalen van massamoord werden echter niet geloofd.

       Er is heel weinig bekend geworden betreffende Chelmno ondanks het feit dat dit kamp het eerst als vernietigingskamp in gebruik werd genomen. In tegenstelling tot Belzec, Sobibor and Treblinka, maakte Chelmno geen deel uit van Aktion Reinhardt. Twee maanden voor het bijeenroepen van de Wannsee Konferenz begonnen de nazi's al met de voorbereidingen voor massamoord in Chelmno. Over het algemeen wordt Chelmno als een speerpunt beschouwd bij de implementatie van het vernietigingsplan van de Europese Joden. Het vernietigingskamp te Chelmno was een typisch dodenkamp. Een plaats uitsluitend bestemd voor het doden van de medemens, in dit geval hoofdzakelijk Joden en zigeuners. Slechts een kleine groep gevangenen werd door de nazi's aangewezen en afgezonderd om het vuile werk voor hen uit te voeren. Het geheim van Chelmno werd goed bewaard, want heel weinig mensen in Polen als in het buitenland wisten van haar bestaan af. Niemand bleek ervan op de hoogte te zijn dat massamoord het leven zou eisen van ongeveer 350.000 slachtoffers, Joodse mannen, vrouwen en kinderen, maar ook zigeuners. Deze schatting is gebaseerd op de volgende berekening. Tussen 8 december 1941 en 9 april 1943 werden ongeveer 340.000 Joden, Sinti en Roma vermoord. Na april 1943 tot de uiteindelijke opheffing van het kamp in januari 1945 kwamen 10 transporten in Chelmno aan met ongeveer 10.000 mensen die eveneens werden omgebracht. Het kamp werd gesloten en vernietigd in januari 1945
.

       Chelmno's eerste fase duurde van 7 december 1941 tot maart 1943. De eerste slachtoffers werden vanuit nabij gelegen plaatsen als: Babiak, Dabie, Deby Szlacheckie, Grodziec, Izbica Kujawska, Klodawa, Kolo, Kowale Panskie, Nowiny Brdowskie en Sompolno gedeporteerd. In januari begon de SS met de vernietiging van het getto van Lodz: Tussen 16 en 29 januari 1942 werden 10,003 Joden vermoord, van 22 februari - 2 april werden 34,073 Joden vermoord, van 4-15 mei 11,680 en van 5-12 september 1942 15,859. Naast de Joden uit het getto van Lodz werden, vroeg in 1943 nagenoeg alle Joden uit het Warthegau vermoord. Onder de slachtoffers in Chelmno bevonden zich ook 15,000 Joden uit Duitsland, Oostenrijk, Tsjechoslawakije en Luxemburg, 5,000 Roemenen, enkele honderden Polen, een onbekend aantal Sovjet krijgsgevangenen en 88 Tjechische kinderen uit  Lidice.

       Op 7 april 1943 blies de SS het landhuis en de twee ovens op. Op deze laatste dag arriveerde, geheel onverwachts, een transport met Joden, die allen aan tyfus leden. De Duitsers waren bang om besmet te worden en dwongen de slachtoffers naar de eerste verdieping van het landhuis te gaan, waarna het gebouw, samen met de Joodse slachtoffers werd opgeblazen.


 Eenmaal aangekomen op het station in Chelmno moesten de Poolse Joden overstappen van dichte veewagens in open wagons, die ze naar de plaats van hun vernietiging zou brengen.


       Tijdens de tweede fase van Chelmno, in juni en juli 1944, werden ongeveer 10,000 Joden uit het getto van Lodz vermoord. Himmler en Greiser hadden besloten het getto in zijn geheel op te heffen. Om die reden werd het Sonderkommando Bothmann teruggeroepen en werd het Waldlager operationeel gemaakt en twee nieuwe crematoria gebouwd.
De Joden uit Lodz werden meestal met de trein naar Kolo gedeporteerd (soms direct per vrachtwagen naar Chelmno). Van Kolo ging het per trein naar het dorpje Chelmno. Daar brachten zij de nacht door in de kerk om de volgende dag vanaf het kerkplein in groepen van ongeveer 150 personen per vrachtwagen naar het
Waldlager vervoerd te worden. 

       In het Waldlager werden de mensen verdeeld over twee barakken, elk ongeveer 20 x 10 m. Elke barak had twee kamers, één voor de mannen en de andere voor de vrouwen en kinderen. De aankomst in deze barakken was slechts een list om geen paniek bij de gevangenen te veroorzaken. Beide gebouwen hadden een houten hek langs beide zijden, om de indruk te wekken, dat men in een doorgangs- of werkkamp was gearriveerd. Elk gebouw was genummerd en was aan de buitenkant voorzien van geschilderde teksten: "Naar het Bad", aan de binnenkant van de barakken stonden teksten als: "Naar de dokter, Barak Nummer…" etc. De SS probeerde de schijn tot de laatste minuut op te houden. Daarna moest men zich ontkleden, eerst de vrouwen en de kinderen, gevolgd door de mannen. Eenmaal uitgekleed ging men door een deur gemarkeerd met de tekst "Zum Bad" ("Naar het bad"). Achter deze deur bevond zich een 20 - 25 meter lange, 1,5 meter brede, met hout afgezette gang, die aan het einde een scherpe bocht maakte en op een laadperron uitkwam. Vanaf dat laadperron moesten de slachtoffers in de wachtende gaswagens klimmen. Deze methode was beproefd in de kampen Belzec en Sobibor en geperfectioneerd in Treblinka. Een simpele en kleinere uitvoering van deze methodiek was gemakkelijk te implementeren in Chelmno.