The Holocaust  Lest we Forget - Louis Bannet


Violisten spelen in het orkest van het getto van Kovno.

       De violist en trompettist Louis Bannet heeft tijdens zijn leven een bijzondere bijdrage geleverd. Ik voel me dan ook zeer vereerd dat ik Louis persoonlijk gekend heb en hem mijn vriend mocht noemen. Hij was een bijzonder begaafd violist en trompettist. Louis werd op 15 augustus 1911 geboren. Tegen de tijd dat Nederland door de nazi's overrompeld werd, was Bannet al een bekende figuur in de muziekwereld. Met de komst van de nazi's werd het voor Joden en daarom ook voor Bannet onmogelijk om in het publiek op te treden. In plaats van gehoor te geven aan een oproep voor werk in het Oosten, dook hij onder. Hij was echter onvoorzichtig en werd herkend en opgepakt door twee Nederlandse politieagenten. Dat was op 15 december 1942. Ze brachten hem eerst naar het politiebureau aan de Haagse Veer in Rotterdam. Na een paar dagen in het huis van bewaring opgesloten te zijn geweest, werd hij overgebracht naar het gebouw van de Gestapo aan de Heemraadsingel.

       Na een aantal zware verhoren besloot de Gestapo hem door te sturen naar het transitokamp Westerbork. Bij aankomst werd hij opgesloten in de strafbarak, omdat hij als onderduiker opgepakt was. Daar heeft hij niet lang gezeten want samen met 515 medegevangenen werd Louis op transport gesteld naar het vernietigingskamp Birkenau. Volgens de deportatielijsten die na de oorlog in Westerbork ontdekt werden, vertrok zijn trein op 23 januari 1943. Het Auschwitz Chronicle samengesteld door Danuta Czeck, bladzijde 312, geeft aan dat dit transport reeds de volgende dag, 24 januari, in Birkenau aan. Het tijdstip wordt niet gemeld. Maar als men er van uitgaat dat de afstand van Westerbork naar Auschwitz ongeveer 1,000 km bedraagt, zou de trein er bijna twee dagen over gedaan moeten hebben. Naar alle waarschijnlijkheid was er onderweg geen oponthoud en kon de trein aan één stuk doorrijden.

Louis Bannet na Birkenau, 1955

Louis Bannet in 2001

Bronnen: Louis Bannet en Hans Vanderwerff

       Bannet overleefde de hel van Birkenau, omdat hij over bijzondere gaven beschikte. Hij was een uitmuntend trompettist en een gevierd violist. Dat zijn leven bij aankomst werd gespaard heeft hij aan zijn muzikale talenten te danken. Van de 516 gevangenen bleven er na selectie slechts 20 over, waaronder Louis Bannet. Het nummer 93636 werd op zijn onderarm getatoeëerd. De overige 496 mensen werden onmiddellijk na aankomst in de gaskamers gedood. Louis werd officieel als trompettist van Birkenau aangesteld. Daaraan heeft hij zijn leven te danken. Tegen het einde van de oorlog in 1944, toen het Rode leger Auschwitz/Birkenau naderde, besloten de nazi's om verschillende kampen, waaronder Birkenau, te liquideren. Tienduizenden gevangenen werden te voet van het ene kamp naar het andere gestuurd. Zo ook Bannet. Hij kwam vanuit Birkenau uiteindelijk via Oranienburg, Sachsenhausen, Buchenwald in Ohrdruff terecht, vanwaar hij met een goederentrein naar Theresienstadt gebracht zou worden. Zo ver is het niet gekomen want Bannet en de andere gevangenen die in deze trein zaten, werden op zondag 6 mei 1945 even buiten Theresienstadt door het Rode leger bevrijd. Zijn trompet, die eveneens alle kampen overleefde, is nu permanent in het Holocaust museum te New York tentoongesteld. Krystyna Henke, auteur van het artikel "Louis Bannet: Virtuoos van Birkenau," schrijft:

       "Dit is zeker niet het eind van het verhaal, noch is het de enige manier waarop het verteld kan worden. Het imago dat Bannet van zichzelf heeft en dat hij naar buiten uit wil dragen, is dat van iemand die een prachtig muzikaal talent meegekregen heeft, met behulp waarvan hij met een vaste wil en sympathieke persoonlijkheid, altijd optimistisch en met grote voortvarendheid, aan de armoede uit zijn jeugdjaren wist te ontkomen en daarna de afschuwelijke verschrikkingen en tragedie van het barbaarse nazi bestel overleefde. Louis Bannet, de virtuoos van Birkenau, overleefde het met zijn muziek."

Jazz Survivor: Het verhaal van Louis Bannet, Trompetspeler van Auschwitz door Ken Shuldman