holocaust, jewish, extermination, concentration camp, shoah, auschwitz, belzec, treblinka, monowitz, birkenau, night of the long knives,
deportations, judenrat, majdanek, westerbork, chelmno, vught, wannsee, theresienstadt, roma, sinti, night of the broken glass, extermination camps, nazi´s,
hitler, jews, diaspora, jewish council, judenrat, transportation, birkenau, ghetto, hans vanderwerff, sion soeters, aktion reinhard, terezin, himmler, david irving
holocaust denial, holocaust lest we forget, jews, synagogue, oswald pohl, odilo globocnik, deportations, judenrat, majdanek, westerbork, chelmno, vught,
wannsee, theresienstadt, roma, sinti, night of the broken glass, extermination camps, nazi´s, hitler, jews, diaspora, jewish council, judenrat, transportation,
birkenau, ghetto, hans vanderwerff, sion soeters, aktion reinhard, terezin, himmler, david irving, holocaust denial, holocaust lest we forget, jews, synagogue,
oswald pohl, siegfried seidl, protectorate, bohemia, moravia, murmelstein, karl rahm, anton burger, karl hermann frank,

 

Kampen in Holland - Strafkamp Ommen


 Ingang van strafkamp Ommen. Bron: Gemeentearchief Ommen

       Bereitsschaftführer Werner Schwier, hoofd van Referat Internationale Organisationen kreeg in het najaar van 1940, de opdracht om nazi vijandige organisaties te liquideren. Zo werd als eerste slachtoffer de Orde van Vrijmetselaren opgeheven. Vervolgens werden ook organisaties zoals de Rotary, de Odd Fellows, de Rozenkruizers, de Esperantistenvereniging, spiritisten, pacifisten en theosofen opgeheven. Ook een kamp in de omgeving van Ommen, bekend als het Sterkamp, ontkwam niet aan greep van het Referat, want voor het uitbreken van de oorlog was het kamp in gebruik geweest door volgelingen van de sekteleider Jiddu Krishnamurti. De laatste bijeenkomst van deze sekte werd gehouden in de maand augustus van het jaar 1939. Sterkamp kon niet aan opheffing ontkomen, maar Schwier gaf opdracht om het kamp niet te liquideren. Hij nam het kamp volledig en compleet in bezit. Het was in eerste instantie niet duidelijk wat zijn voornemen was. Doch een kamp, compleet met huisjes, barakken, keukens, en opbergplaatsen, in het midden van een bosrijke omgeving, heel dicht bij de Duitse grens, zou zich uitstekend lenen voor welk doel dan ook.
      
       Nadat Schwier de Nederlandse collaborateur Karel Lodewijk Diepgrond benaderd had en hem vervolgens de functie van Lagerführer - kampcommandant had aangeboden, kon op 13 juni 1941, met de constructie van het kamp worden begonnen. Diepgrond had zijn sporen als medewerker van de nazi's reeds verdiend toen hij als vertaler bij de SD - Sicherheitsdienst in Amsterdam in dienst was. Schwier en Diepgrond hadden elkaar daar ontmoet. Het functie werd door Diepgrond aanvaard. Zijn eerste taak was om potentiële kampbewakers te werven, waarvan 48 kandidaten werden aangenomen. Diepgrond kwam, volgens een zakendagboek dat hij minitieus bijhield, op 13 juni in Ommen aan, samen met de nieuwe bewakers.

       Zowel Diepgrond als Schwier hadden de bewakers bezworen dat het karakter van het kamp uitsluitend Nederlands zou blijven. In welke mate dat het geval zou zijn, werd op korte termijn duidelijk. Schwier veranderde de naam van het kamp in Arbeitseinsatzlager Erica - Werkverschaffingskamp Erika. Alle rapporten werden in het Duits geschreven en ook orders werden in het Duits gegeven. De bewakers werden als KK - Kontrolle Kommando - Toezicht Commando aangesproken. Zowel de kampleiding als de bewakers kregen Duitse rangen toegewezen. Diepgrond, met de hoogste rang, werd Lagerführer.

       De eerste gevangenen kwamen op 19 juni 1942 aan, maar het kamp werd pas op 22 juni officieel geopend. Als eersten arriveerden voornamelijk zwarthandelaars en gepakte onderduikers die geweigerd hadden om zich te melden voor werk in Duitsland. Ze werden in kamp Ommen genadeloos door de KK ontvangen. De gevangenen kwamen met de trein op het station van Ommen aan, onder toezicht van Nederlandse politie agenten. Vanaf het station moesten ze ongeveer 3 km marcheren om het kamp te bereiken. Daar stonden de KK hen al op te wachten. Zij namen het toezicht onmiddellijk over van de begeleidende marechaussee. Na hun vertrek, en soms terwijl de marechaussee nog aanwezig was, begon de ellende. De gevangenen werden op wrede manier onthaald. Een soort ontgroening om de juist aangekomen gevangenen te laten weten dat ze in kamp Ommen waren beland. Er werd geschreeuwd, gevloekt en de gevangenen werden op genadeloze manier met gummistokken afgeranseld.

 

De beruchte bewaker Bikker die de aardse gerechtigheid ontliep.


       Na de inwijding werden de gevangenen ingedeeld in werkgroepen. In een barak sliepen zestig mannen. In plaats van bedden werden hangmatten aangewezen, drie hoog nog wel. Er was onvoldoende beddengoed en kleding. Ook het voedsel was niet toereikend. Het werk moest in hoog tempo uitgevoerd worden. Elke veronderstelde overtreding werd streng bestraft. Elke bewaker had zo zijn eigen manier om het leven van de ongelukkige gevangenen moeilijk te maken. Het was niet ongewoon dat gevangenen gemarteld werden. Een van de meest beruchte KK mannen was Herbertus Bikker die helaas na de oorlog, de dans wist te ontspringen, door naar Duitsland te vluchten en zo de Duitse nationaliteit verkreeg.

 

 Gevangenen keren terug van het werk.


       Alhoewel kamp Ommen oorspronkelijk was opgezet om onderduikers en zwarthandelaren te 'rehabiliteren,' werden verscheidene Joden en gevangen genomen ondergrondse strijders ook in Ommen ondergebracht, waar ze blootgesteld werden aan het brute gezag van de KK.

 

 

 

 Werner Schwier

J. Driehuis, J. de Jong en K.L. Diepgrond  

 Karel L. Diepgrond


       Werner Schwier werd na de oorlog gearresteerd. Hij werd doorgestuurd naar een interneringskamp in de nabijheid van Brussel. Hij wist uit dit interneringskamp te ontsnappen en vervolgens naar Duitsland te vluchten. Hij heeft nooit in Nederland terechtgestaan. Karel L. Diepgrond werd to 20 jaar gevangenisstraf veroordeeld op 13 mei 1949. Hij werd vervroegd vrijgelaten in 1957, na slechts 8 jaren van zijn vonnis te hebben uitgezeten. Zijn rechter hand, Hauptzugführer J. de Jong, werd doodgeschoten in 1945, slechts enkele weken na zijn ontsnapping uit Westerbork, waar hij sinds het einde van oorlog was opgesloten. KK officier J. Driehuis, de derde man van het drietal dat de leiding had in kamp Ommen kreeg de doodstraf op 3 juni 1945 voor zijn wreed optreden tegen de gevangenen. De straf werd in 1947 ten uitvoer gebracht.